Ενα από τα κυριότερα επιχειρήματα που προβλήθηκαν υπέρ της ξένης στρατιωτικής επέμβασης ήταν ότι ενδεχόμενη επικράτηση του Καντάφι μέσα από λουτρό αίματος θα οδηγούσε σε νεκρό σημείο την αραβική εξέγερση στο σύνολό της, ενθαρρύνοντας τα απολυταρχικά καθεστώτα και παγώνοντας τα δημοκρατικά κινήματα.
Στην πραγματικότητα, συνέβη το εντελώς αντίθετο: μετά την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας και την έναρξη των συμμαχικών επιχειρήσεων στη Λιβύη, όχι μόνο συνεχίστηκαν με αμείωτο ρυθμό οι φονικοί βομβαρδισμοί του Καντάφι εναντίον εξεγερμένων πόλεων, όπως η Μισράτα, η Ζιντάν και η Αζντάμπια, αλλά κλιμακώθηκαν και οι επιχειρήσεις καταστολής σε βάρος δημοκρατικών κινημάτων άλλων αραβικών κρατών, χωρίς ουσιαστική αντίδραση από τη Δύση.
Στην Υεμένη, οι δυνάμεις ασφαλείας του προέδρου Αλί Αμπντάλα Σάλεχ, επί δεκαετίες στενού συμμάχου των ΗΠΑ, σκότωσαν 52 διαδηλωτές και τραυμάτισαν περισσότερους από 200 μετά την προσευχή και το συλλαλητήριο της προπερασμένης Παρασκευής. Ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα αρκέστηκε να καταδικάσει φραστικά τη σφαγή και να καλέσει τον Σάλεχ «να επιτρέψει τις ειρηνικές διαδηλώσεις».
Σε μια άλλη χώρα της αραβικής χερσονήσου, το Μπαχρέιν, η εισβολή 1.500 στρατιωτών της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ) οδήγησε στην άγρια καταστολή των διαδηλωτών. Τουλάχιστον 13 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 63 εξαφανίστηκαν, ενώ αγριότητες και απαγωγές ασθενών, γιατρών και νοσηλευτών σημειώθηκαν μέσα στα ίδια τα νοσοκομεία. Η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον περιορίστηκε να δηλώσει ότι «η βία από μόνη της δεν προσφέρει λύση, χρειάζεται πολιτική διευθέτηση». Η ειρωνεία της ιστορίας είναι ότι τα ΗΑΕ συμμετέχουν στη συμμαχία για την υπεράσπιση της Δημοκρατίας στη… Λιβύη!
Αυτή η πολιτική για δύο μέτρα και δύο σταθμά δεν είναι δύσκολο να εξηγηθεί στο φως των πελώριων οικονομικών και στρατηγικών διακυβευμάτων στην Αραβική Χερσόνησο και στον Περσικό Κόλπο. Αίφνης, το μικροσκοπικό νησί του Μπαχρέιν φιλοξενεί τη βάση του 5ου Αμερικανικού Στόλου και κατοικείται την πλειονότητά του από σιίτες, αν και διοικείται από τη σουνιτική, βασιλική οικογένεια των Χαλίφα. Το Ιράν εμφανίζεται ως δύναμη-προστάτης των καταπιεζόμενων, ομόθρησκων σιιτών, μάλιστα επί εποχής σάχη διεκδικούσε την προσάρτηση της νήσου. Ενα τέτοιο ενδεχόμενο προκαλεί ρίγη ανατριχίλας στη Σαουδική Αραβία, που έχει μια σημαντική και ανήσυχη σιιτική μειονότητα, η οποία μάλιστα κατοικεί σε περιοχές όπου βρίσκονται μερικές από τις κυριότερες πετρελαιοπηγές της χώρας.
Παράλληλα, η χώρα των Σαούντ απειλείται να «μολυνθεί» και από τα μικρόβια της εξέγερσης που έρχονται από τον νότιο γείτονά της, την Υεμένη. Η ωμή καταστολή των εξεγερμένων, κυρίως των φοιτητών, καθόλου δεν σταθεροποίησε τον επί 33 χρόνια δικτάτορα Σάλεχ. Οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν με αμείωτο ρυθμό, φέρνοντας το καθεστώς της πιο φτωχής αραβικής χώρας στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Ούτε η αντικατάσταση ολόκληρης της κυβέρνησης από τον Σάλεχ, ούτε η υπόσχεσή του να εγκαταλείψει την εξουσία στο τέλος του έτους οδήγησαν σε εκτόνωση, αντίθετα έδωσαν φτερά στα πόδια των διαδηλωτών, οι οποίοι τις ερμήνευσαν ως δείγματα πανικού ενός ετοιμόρροπου καθεστώτος.
Ανάμεσα σε δύο «κακά»
Το χειρότερο για τους Αμερικανούς είναι ότι τα δύο κυριότερα κόμματα της αντιπολίτευσης είναι το ισλαμικό «Ισλάχ» (Μεταρρύθμιση), στους κόλπους του οποίου περιλαμβάνονται και άνθρωποι που θεωρούνται επικίνδυνοι τρομοκράτες από την Ουάσιγκτον, και το αριστερό Σοσιαλιστικό Κόμμα Υεμένης, δηλαδή το φιλοσοβιετικό κόμμα εξουσίας στη Νότια Υεμένη, όταν αυτή ήταν ανεξάρτητη Λαϊκή Δημοκρατία, στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου. Ισλαμιστές και Σοσιαλιστές έχουν συγκροτήσει ενιαίο (αντιαμερικανικό) μέτωπο, που εκπροσωπεί τη μόνη συγκροτημένη, εναλλακτική πολιτική δύναμη στο καθεστώς.
Ισως αυτή η ριζοσπαστική δυναμική της κρίσης στην Υεμένη οδήγησε στην ανταρσία ανώτατων αξιωματικών του στρατού, οι οποίοι πέρασαν στο πλευρό των διαδηλωτών, ζητώντας την παραίτηση του Σάλεχ την εβδομάδα που πέρασε, ακολουθούμενοι από πολιτικούς και διπλωμάτες του καθεστώτος. Μπορεί να εικάσει κανείς ότι οι στρατιωτικοί ενθαρρύνθηκαν να κινηθούν εναντίον ενός Σάλεχ, ο οποίος εμφανιζόταν πλέον ως καμένο χαρτί, έτσι ώστε να δρομολογήσουν μια συντεταγμένη μεταπολίτευση, που θα εμποδίσει την ανεξέλεγκτη ριζοσπαστικοποίηση ή την εκ νέου διχοτόμηση της χώρας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου